بیشترین کافئین متعلق به کدام قهوه است؟

برای کسانی که قهوه و کافئین موجود در آن در حکم سوخت موشک برای شروع یک روز پرانرژی است، میزان کافئین موجود در قهوه اهمیت پیدا می کند. اینکه بدانیم پرکافئین ترین قهوه کدام است  هم برای قهوه خورهای حرفه ای مهم است هم برای افرادی که به کافئین حساسیت دارند تا مصرف آن نوع قهوه را متعادل و کمتر کنند. بریم ببینیم داستان از چه قراره!

کافئین چیست؟

کافئین(CAFFEINE) یک آلکالوئید طبیعی است که در بیش از ۶۰ گونه گیاه، از جمله دانه‌های قهوه، برگ‌های چای  و دانه‌های کاکائو یافت می‌ شود. این ماده به عنوان یک محرک سیستم عصبی مرکزی بدن عمل کرده و باعث افزایش هوشیاری، تمرکز و انرژی می‌شود. کافئین با مسدود کردن گیرنده‌های آدنوزین در مغز عمل می‌کند. آدنوزین یک انتقال‌ دهنده عصبی است که باعث ایجاد احساس خستگی می‌شود. با مسدود کردن این گیرنده‌ها، کافئین اثر آرام‌ بخشی آدنوزین را کاهش می‌دهد و در نتیجه باعث افزایش هوشیاری و انرژی می‌شود.

قهوه رایج ترین منبع کافئین شناخته می شود. در ادامه خواهیم دید میزان کافئین انواع نوشیدنی های قهوه به چه صورت است.

میزان کافئین انواع نوشیدنی های قهوه

میزان کافئین انواع قهوه به عوامل مختلفی بستگی دارد

• نوع دانه قهوه
• روش برشته‌کاری
• روش دم‌آوری
• حجم نوشیدنی

در ادامه تاثیر این موارد را بر میزان کافئین نوشیدنی قهوه بررسی می کنیم

تاثیر نوع دانه قهوه بر میزان کافئین آن

به طور کلی، دانه های قهوه عربیکا دارای محتوای کافئین کمتری نسبت به دانه های روبوستا هستند. این یکی از تفاوت های اصلی بین این دو نوع اصلی دانه قهوه است.

• عربیکا که به طعم ملایم و شیرین شناخته می‌شوند، معمولاً حاوی ۱/۲ تا ۱/۵ درصد وزنی کافئین هستند.
• روبوستا ی تلخ و قوی معمولاً حاوی حدود ۲/۲ تا ۲/۷ درصد وزنی کافئین است.

این یعنی روبوستا تقریبا دو برابر عربیکا کافئین دارد.

تاثیر  روش برشته کاری یا روست دانه قهوه بر میزان کافئین آن

داستان تاثیر روش برشته کاری دانه قهوه بر میزان کافئین کمی پیچیده است اما اگر بخواهیم به طور ساده و خلاصه این مسئله را توضیح بدهیم، دما اصولاَ تاثیری بر میزان کافئین دانه قهوه ندارد  و مولکول های کافئین آن قدر در مقابل دما مقاوم هستند که با افزایش دمای برشته کاری از بین نمی روند یعنی میزان کافئین  یک دانه قهوه روست شده لایت ( LIGHT) با مدیوم (MEDIUM) و دارک (DARK) برابر است و تغییری نمی کند. (هر چه درجه روست دانه قهوه به سمت تیره یا دارک پیش می رود، دانه قهوه مدت زمان بیشتری در معرض دما قرار می گیرد).

اما میزان کافئین یک شات اسپرسو با دانه قهوه روست دارک از اسپرسو با روست روشن و لایت بیشتر است. 

جواب این سوال ساده ست. با افزایش دما دانه قهوه درصدی از وزن خود را از دست می دهد و حجم آن کوچکتر می شود اما میزان کافئین آن تغییری نمی کند. این بدین معنی است که شما اگر بخواهید یک شات اسپرسو با دانه قهوه با روست دارک DARK تهیه کنید (تقریبا ۳۵ گرم قهوه نیاز دارید) می بایست دانه های بیشتری از قهوه روست دارک را پودر کنید به نسبت دانه های با روست کمتر مانند مدیوم یا لایت. بنابراین کافئین بیشتری در شات اسپرسو خود خواهید داشت.

تاثیر  روش دم آوری قهوه بر میزان کافئین آن

یکی از مهمترین تاثیرات بر میزان کافئین نوشیدنی قهوه شما را روش دم کردن آن می گذارد. البته برای اینکه بتوانیم میزان این تاثیر را بررسی کنیم می بایست بقیه فاکتور های موثر در میزان کافئین را ثابت نگه داریم و تنها روش دم آوری را تغییر دهیم . جدول زیر میزان کافئین انواع روش های دم آوری قهوه را به شما نشان می دهد. این جدول را ببینید تا در ادامه کمی راجع به آن صحبت کنیم.

در جدول بالا دیدیم که قهوه اسپرسو بیشترین کافئین را در بین نوشیدنی های قهوه دارد  اما در نهایت میزان قهوه اسپرسو ۲ شات خواهد بود و میزان کافئین موجود در آن نهایت به ۱۵۰ میلی گرم برسدولی با توجه حجم نوشیدنی ای که مصرف می کنیم قهوه سرد دم دارای بیشترین کافئین است.(تقریبا ۲۰۰ میلی گرم کافئین در هر نوشیدنی)

با توجه به آنچه که با هم دیدیم قهوه بدون کافئین در بهترین حالت هم کاملاَ عاری از کافئین نیستند، قهوه های برند مانند قهوه لاوازا، قهوه استارباکس و قهوه ایلی که با پیشرفته ترین روش های کافئین زدایی اقدام به تولید قهوه دیکف یا بدون کافئین می کنند، میزان کافئین قهوه های تولیدی آنها نیز صفر مطلق نیست ولی بسیار ناچیز است.

تاثیر حجم نوشیدنی قهوه بر میزان کافئین آن

هر چه حجم قهوه‌ای که مصرف می‌کنید بیشتر باشد، به طور طبیعی میزان کافئینی که دریافت می‌کنید نیز بیشتر خواهد بود. این رابطه مستقیم است و کاملا قابل درک.  یعنی با دوبرابر کردن حجم قهوه، تقریباً میزان کافئین دریافتی شما نیز دو برابر می‌شود. به عنوان مثال اگر یک فنجان ۱۵۰ میلی‌لیتری قهوه حاوی ۸۰ میلی‌گرم کافئین باشد، یک فنجان ۳۰۰ میلی‌لیتری از همان قهوه تقریباً حاوی ۱۶۰ میلی‌گرم کافئین خواهد بود.

اینجا ممکن است برای شما سوالی پیش بیاد که آیا اندازه دانه آسیاب قهوه تاثیری بر میزان کافئین آن می گذارد؟

پاسخ این است که خیر.

در واقع، اندازه آسیاب بیشتر بر روی طعم و عطر قهوه تأثیر می‌گذارد تا  بر میزان کافئین آن.

• وقتی دانه‌های قهوه درشت‌تر آسیاب شوند، آب داغ زمان کمتری با سطح دانه‌ها در تماس است و در نتیجه، استخراج کافئین و دیگر ترکیبات طعم‌دهنده کندتر صورت می‌گیرد. این معمولاً منجر به یک قهوه با طعم ملایم‌تر و کمتر تلخ می‌شود.
• دانه‌های ریزتر سطح تماس بیشتری با آب داغ دارند و در نتیجه، استخراج کافئین و دیگر ترکیبات طعم‌دهنده سریع‌تر انجام می‌شود. این می‌تواند منجر به یک قهوه قوی‌تر و تلخ‌تر شود.

پس چرا این تصور وجود دارد که اندازه آسیاب بر میزان کافئین تأثیر می‌گذارد؟

• عصاره گیری بیشتر : قتی دانه‌های قهوه ریزتر آسیاب می‌شوند، آب داغ می‌تواند به عمق دانه نفوذ کند و ترکیبات بیشتری را استخراج کند. این شامل کافئین، اسیدها، روغن‌ها و سایر ترکیبات طعم‌دهنده می‌شود. بنابراین، میزان کافئین کلی تغییر نمی‌کند، اما غلظت آن در فنجان قهوه ممکن است بیشتر به نظر برسد.
• روش‌های دم‌آوری مختلف: روش‌های دم‌آوری مختلف، مانند اسپرسو، فرنچ پرس و فیلتر، از اندازه‌های آسیاب متفاوتی استفاده می‌کنند. این می‌تواند به این باور منجر شود که اندازه آسیاب بر میزان کافئین تأثیر می‌گذارد. در واقع، تفاوت در میزان کافئین این نوشیدنی‌ها بیشتر به دلیل فشار، دما و زمان تماس آب با قهوه است تا اندازه آسیاب.

در نهایت، اندازه آسیاب قهوه بیشتر بر روی طعم و عطر قهوه تأثیر می‌گذارد تا میزان کافئین

در این مقاله با هم دیدیم که میزان کافئین قهوه به چه عواملی بستگی دارد و پر کافئین ترین قهوه کدام نوع قهوه است. آموختیم که قهوه اسپرسو بیشترین کافئین را در بین نوشیدنی های قهوه با توجه به حجم خود دارد اما شما با مصرف یک فنجان قهوه سرد دم کافئین بیشتری نسبت به قهوه اسپرسو حتی دبل اسپرسو دریافت خواهید کرد.