خوب است که قهوهخورهای حرفهای در کنار خواص این نوشیدنی، با مضرات قهوه هم آشنا باشند. در اینجا به آنروی سکه، یعنی به عوارض و مضرات قهوه و کافئین، نگاهی میاندازیم.
باآنکه مصرف قهوه در حد متعادل به سلامتی و شادابی کمک میکند، اما متاسفانه همه ما نمیتوانیم از این نوشیدنی دوستداشتنی استفاده کنیم؛ چون ممکن است برایمان ضرر داشته باشد. بهخاطر همین ضررهای احتمالی است که پزشکها به بعضی افراد توصیه میکنند که کمتر به سراغ قهوه بروند یا آنکه رسما دور آن را خط بکشند. در ادامه نگاهی به عوارض قهوه میاندازیم و میگوییم که چه کسانی بهتر است یا حتی لازم است از آن پرهیز کنند.
عوارض قهوه
بعضی از مواد غذایی هستند که تاثیرشان روی هرکسی با دیگری از زمین تا آسمان فرق میکند. قهوه هم همینطور است. مثلا بخشی از قهوهدوستها درست پیش از خواب قهوه میخورند و اتفاقا راحت هم خوابشان میبرد؛ درحالیکه برای بیشتر آنها، چنین کاری حتی با فاصله چند ساعته، باعث بدخوابی میشود. دراینبین حتی جنسیت فرد هم روی کموکیف خواص و مضرات قهوه اثر میگذارد و میتوان گفت که عوارض قهوه برای زنان و مردان یکسان نیست. بنابراین در زمان صحبت از این موضوع، باید شرایط جسمی و روحی فرد را در نظر داشته باشیم.
پزشکان توصیه میکنند که افرادی که ناراحتیها و مشکلات زیر را دارند، نوشیدن قهوه را محدود یا قطع کنند:
- کسانی که با بدخوابی یا اختلال خواب دستوپنجه نرم میکنند
- افرادی که زمینه اضطراب دارند
- کسانی که رفلاکس معده دارند
- مبتلایان به فشار خون بالا
- اشخاصی که ناراحتی یا بیماری قلبی دارند
- افرادی که دچار سندروم روده تحریک پذیر (IBS) هستند
- کسانی که بیماری گلوکوم (آب سیاه) دارند
- افرادی که دچار صرع هستند
- آنهایی که میگرن یا سردردهای مزمن دارند
- زنان باردار
- زنان شیرده
- کودکان زیر ۱۲ سال
- کسانی که مرتبا دچار اسهال میشوند
- بیمارانی که داروهای خاص مصرف میکنند
توجه: اینها تنها بخشی از مواردی هستند که خوردن قهوه میتواند برای ما ضرر داشته باشد. اگر مشکل یا ناراحتی خاصی دارید و میخواهید بدانید آیا قهوه برای شما مناسب هست یا خیر، باید با پزشک مشورت کنید. فروشگاه آنلاین کافی ونتو؛ خرید قهوه آنلاین را فراهم کرده و همچنین کمک می کند که بهترین قهوه متناسب با سلامتی انتخاب کنید.
حالا که با شرایط گروههای حساس آشنا شدیم، به تفکیک به سراغ مضرات قهوه میرویم:
مضرات قهوه برای خواب
خوردن قهوه میتواند بدخوابی و خستگی ناشی از آن را شدیدتر کند. البته بدن بعضی افراد قادر است تاثیر کافئین قهوه را زودتر خنثی کند و آنها حتی با مصرف دیروقت قهوه هم راحت خوابشان میبرد. اما اگر جزو این دسته نیستید، سعی کنید که تا چند ساعت پیش از خواب، از مصرف قهوه کافئیندار خودداری کنید. خیلی از کارشناسان حداقل فاصله زمانی ۶ ساعت را توصیه میکنند. ضمنا میتوانید بهجای قهوه معمولی از قهوه کمکافئین (دیکف) استفاده کنید.
اگر اختلال خواب جدی دارید، شاید لازم باشد که علاوهبر رعایت این مورد، مصرف قهوه را محدود یا قطع کنید.
مضرات قهوه برای اضطراب
کافئین بهخاطر خاصیت محرک خود ممکن است استرس را بیشتر کند. پس چنانچه زمینه اضطراب بالا دارید، از خوردن آن پرهیز کنید؛ چراکه بهجای آرامش بخشیدن، بیشتر آرامش را از شما میگیرد.
پیشنهاد می شود بخوانید: مضرات و فواید قهوه برای مردان
عوارض قهوه برای رفلاکس
کافئین میتواند دریچه بین مری و معده را شل کند. به این دریچه، اسفنکتر تحتانی مری میگویند. درنتیجه شل شدن این اسفنکتر، اسید معده وارد مری میشود که این مشکل را با اصطلاح رفلاکس یا ترش کردن معده میشناسیم. تنگینفس، سرفه و حالت تهوع از علائم آزاردهنده این مشکل هستند. با مزمن شدن رفلاکس، در بلندمدت مشکلات جدیتری هم مجال بروز پیدا میکنند که ترجیح میدهیم از آنها صحبت نکنیم.
مضرات قهوه برای قلب
افزایش موقت ضربان قلب و بالا رفتن فشار خون از عوارض احتمالی کافئین موجود در قهوه هستند. در نتیجه، اگر ناراحتی یا بیماری قلبی دارید، از آریتمی (ضربان نامنظم) گرفته تا فشار خون بالا، پیش از مصرف قهوه حتما با پزشک مشورت کنید. برای این منظور شاید لازم باشد علاوهبر متخصص قلب، با متخصص تغذیه هم دیداری داشته باشید.
مضرات قهوه برای روده تحریک پذیر
کافئین قادر است فعالیت روده را بالا ببرد. طبیعتا این ویژگی در کسانی که با ناراحتیهای گوارشی دست و پنجه نرم میکنند، ممکن است باعث اسهال شود. یکی از این ناراحتیها روده تحریکپذیر است و کسانی که به این مشکل دچار هستند باید از مصرف قهوه پرهیز کنند یا بهندرت به سراغ آن بروند.
بهطورکلی توصیه میشود کسانی که زیاد دچار اسهال میشوند با احتیاط قهوه مصرف کنند. بهویژه نوشیدن قهوه در صبح رودهها را بیشتر فعال میکند که احتمال اسهال را بالاتر میبرد.
عوارض قهوه برای گلوکوم
کسانی که به بیماری گلوکوم دچار هستند، باید دور قهوه را خط بکشند؛ چراکه فشار داخل چشم آنها را بالا میبرد. هرچه نباشد، چشم عضو حساسی است و اصلا نباید درمورد سلامت آن کوتاهی کرد.
مضرات قهوه برای صرع
ظاهرا بین مصرف زیاد قهوه با تعداد تشنجهای صرع، رابطه مستقیمی برقرار است. بنابراین لازم است که مبتلایان به این بیماری، قهوه را قطع یا محدود کنند.
مضرات قهوه برای زنان باردار
زنان باردار نباید روزانه بیشتر از ۲۰۰ گرم کافئین مصرف کنند؛ یعنی چیزی در حدود دو فنجان قهوه. درغیراینصورت خطر زایمان زودرس، کموزنی نوزاد در هنگام تولد و حتی سقط جنین، آنها را تهدید خواهد کرد. ضمنا کافئین ازطریق جفت به بدن جنین میرسد و به این شکل، مضرات قهوه ممکن است گریبان او را هم بگیرد.
پیشنهاد می شود بخوانید: مضرات و فواید قهوه برای زنان
عوارض قهوه برای دوران شیردهی
بهخاطر محرک و ادرارآور بودن کافئین، مادرهای شیرده باید در مصرف آن احتیاط کنند تا بدنشان به کمآبی دچار نشود. همچنین کافئین با شیر وارد بدن جنین میشود و میتواند عوارضی برای او داشته باشد. پس علاوهبر دوران بارداری، در دوران شیردهی هم مصرف قهوه کافئیندار باید به حداقل برسد.
تداخل قهوه با داروهای خاص
بعضی داروها، مانند آنتیبیوتیکهای خاص، محرکها، داروهای آسم و داروهای قلب، ممکن است با کافئین قهوه تداخل داشته باشند. اگر داروی خاصی مصرف میکنید، حتما دراینباره با پزشک خود صحبت کنید.
مضرات کافئین زیاد قهوه
همانطورکه گفتیم، بخش زیادی از عوارض قهوه به کافئین موجود در آن برمیگردد. البته همین کافئین منشاء خیلی از خواص و فواید قهوه هم هست، ولی بههرحال مصرف آن هم مثل هر چیز دیگری حد و اندازهای دارد.
کافئین ماده تلخمزهای است که بهطور طبیعی در بعضی گیاهان و آنهم برخی بخشهای آنها، مانند: دانه قهوه، برگ چای و غلاف کاکائو، وجود دارد. دراینبین کافئین مصنوعی هم داریم که از آن در بعضی داروها، مواد غذایی و نوشیدنیها استفاده میشود. کافئین مصنوعی بهویژه پای ثابت نوشابههای انرژیزا و خوراکیهای مشابه آنها است. با همه اینها کافئین اغلب در قالب نوشیدنیهایی مثل چای و قهوه به بدن ما میرسد.
هر فنجان ۲۵۰ میلیلیتری قهوه حدودا ۱۰۰ میلیگرم کافئین دارد که بسته به نوع قهوه و غلظت آن میتواند تا ۲۰۰ میلیگرم هم برسد. در چای، این مقدار در حدود ۱۰ تا ۶۰ میلیگرم است و برای همین مقدار نوشابه انرژیزا میتوانیم عددی بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلیگرم را مدنظر داشته باشیم.
کافئین چنین تاثیراتی روی بدن میگذارد:
- سیستم عصبی مرکزی را تحریک میکند و هشیاری و انرژی را افزایش میدهد؛ دقیقا همان چیزی که برای خیلی از ما، نقطه قوت اصلی کافئین محسوب میشود
- مدر (ادرار آور) است و میتواند به دفع بهتر مواد زائد کمک کند؛ البته بهشرطیکه به کمآبی بدن منجر نشود
- ترشح اسید معده را زیاد میکند که احتمال دارد باعث ناراحتی معده یا سوزش سر دل شود
- ممکن است در فرآیند جذب کلسیم در بدن اختلال ایجاد کند
- فشار خون را بالا میبرد
در عرض یک ساعت پس از مصرف نوشیدنیهای کافئیندار، غلظت کافئین در خون به اوج خود میرسد. البته تاثیرات این ماده ممکن است تا پنج-شش ساعت بعدازآن هم برای فرد مشهود باشد.
برای بیشتر مردم، مصرف کافئین تا حداکثر ۴۰۰ میلیگرم در روز ضرری ندارد. اما اگر بیشتر از آن کافئین به بدن برسد، ممکن است علائمی جدی ظاهر شوند یا حتی سلامتی فرد به خطر بیفتد. بعضی از مهمترین عوارض مصرف زیاد کافئین عبارتند از:
- بیقراری، لرزش یا لرز
- بیخوابی
- سردرد
- سرگیجه
- ضربان قلب بالا
- کم آبی بدن (دی هیدراته شدن)
- اضطراب
- وابستگی، بهطوریکه فرد برای رسیدن به اثربخشی کافئین، به مصرف مقادیر بیشتری از این ماده نیاز پیدا میکند
بعضی افراد درمقایسهبا دیگران به کافئین حساسیت بیشتری نشان میدهند؛ درحالیکه بعضی دیگر بهطور ژنتیک میتوانند تاثیرات این ماده را در مدت کوتاهی خنثی کنند.
دراینمیان علائمی هم هستند که نه از مصرف کافئین، بلکه از ترک ناگهانی آن ناشی میشوند. بعضی از شاخصترین علائم ترک کافئین عبارتند از:
- سردرد
- خوابآلودگی
- تحریکپذیری
- حالت تهوع
- مشکل در تمرکز
البته این علائم معمولا در عرض گذشت چند روز بعد از ترک کافئین ناپدید میشوند. پس خیلی نگران آنها نباشید؛ مگر آنکه شدت یا ماندگاری زیادی داشته باشند.
مضرات قهوه برای کودکان
قهوه برای کودکان زیر ۱۲ سال همراه مناسبی نیست. این نوشیدنی میتواند ضربان قلب را در بچههای کمسنوسال بالا ببرد یا آنها را عصبی و پرخاشگر کند. دلدرد، احساس اضطراب و مشکل در تمرکز هم از دیگر مضرات قهوه برای کودکان هستند. مسئله دیگر، اسیدی بودن بالای قهوه است که خطر آسیبدیدن مینای دندان و پوسیدگی دندان بچهها را بالا میبرد.
با تمام چیزهایی که از مضرات قهوه برای افراد حساس گفتیم، اگر هرازگاهی هوس یک فنجان قهوه کردید چه؟ خب، میتوانید از نوع کمکافئین آن استفاده کنید. در این قهوهها مقدار کافئین حدودا ۹۷ درصد کمتر است. بااینحال یادتان باشد که در مصرف قهوه دیکف هم نباید زیادهروی کنید. ضمنا لطفا پیش از مصرف آن حتما با پزشک مشورت داشته باشید.
منبع:
https://43factory.coffee/en/news/people-who-should-not-drink-coffee-who-should-not-drink-coffee/
https://medlineplus.gov/caffeine.html